Ramazan ayı ve oruçla ilgili kavramlar

1. Sahur,
2. İmsak,
3. İftar,
4. Mukabele,
5. Teravih namazı,
6. Fitre

1.Sahur 

Sahur: Oruç tutmak için sabah namazından önce sahur vaktinde yemek yenir. Geceleyin kalkılan zamana "sahur", bu zamanda yenilen yemeğe de "sahur yemeği" denir.

2.İmsak 

İmsak: Sözlük anlamı, tutmaktır. Yemek yemenin yasaklandığı, orucun başlama zamanına imsak vakti denir. Sabah şafak sökmeden önceki vakit olan imsak vakti, aynı zamanda sabah namazının başlangıcıdır. İmsak vaktinin başlamasından itibaren orucu bozacak davranışlardan sakınmak gerekir. Orucun vakti akşam gün batıncaya kadar devam eder.

3.iftar 

İftar: Orucun sona erdiği vakit olan güneşin battığı ve akşam namazının vaktinin girdiği zamana denir. İftar yemeğini yiyerek o günkü orucumuzu tamamlamış oluruz.

İftar Duası 

Peygamberimizin iftar yaptığı dualardan biri şöyledir:
"Allah'ım, senin için oruç tuttum. Sana inandım. Sana güvendim. Senin verdiğini yiyeceklerle orucumu açıyorum. Verdiğin nimetlere şükürler olsun."
İftar duasını bu şekilde yapmak şart değildir. İsteyenler içinden geldiği gibi istedikleri şekilde dua edebilirler.

Orucumuzu açtığımız zaman olan iftar vakti, Allah'ın hoşnutluğunu kazanmak için bütün gün aç ve susuz geçiren oruçlunun en duygulu olduğu andır. Kendisi için akşama kadar oruç tutarak ibadet eden kimsenin duygularını en iyi bilen ve duyan Allah'tır. İftar vaktinde içten yapılan duaları kabul eder.

4.Mukabele

Mukabele: Mukabele karşılık verme, karşılıklı okuma anlamına gelir. Bir kimsenin Kur'an'ı ezberden veya kitaptan yüksek sesle okuması ve onu dinleyen topluluğun da sessizce Kur'an'dan takip etmesine "mukabele" denir.

• Kur'anıkerim'de insanın hem ahiret hayatına, hem de dünya hayatına ilişkin; yani insan-Allah, insanın-insanla, insanın-evrenle ve evren-Allah ilişkisi konularında bilgiler verir.

Kur'an'ın hedefi, insanları sadece bilgilendirmek değildir. Onun temel hedefi insanları bilgilendirirken, eğitmek, eğitirken düşündürmek ve insanın yaratılış amacını gerçekleştirmesine yardımcı olmaktır. Bunun için Kur'an, insanın aklına ve kalbine hitap eder, insanı iyiye, güzele yönlendirir, açıklar aydınlatır, öğüt verir, hatırlatır ve hayatı anlamlandırmamıza yardım eder. Kur'an'ın ilk ve son hedefi bir tek Allah'a inandırmak olduğu halde, onun ilk tavsiyesi "oku" olmuştur. İnsan okuyacak, öğrenecek, yetişecek ve kendisine yol gösterici, bir öğüt olan Kur'an'ı daha iyi anlayacaktır. 

• Kur'an, okumak insan ile Allah arasındaki iletişimi güçlendirir

Allah, bütün âlemlerin Rabb'idir. O terbiye eden, eğiten, koruyan, besleyip, büyüten, yarattığı her şeyin var olmasını, gelişmesini ve hayatta kalmasını sağlayan yegâne güçtür. Allah sevgisiyle yarattığı insanı yalnız ve yardımcısız bırakmaz. O, "Rab" sıfatının gereği olarak onu büyütüp yaşattığı gibi aynı zamanda eğitir. Bunun için kendi katından kitaplar göndermiştir.

Kur'an okuyan bir kimse okuduğu ayetlerin anlamlarını düşünerek anlamaya çalışır. Böylece Allah'ın öğütlerini öğrenir, davranışlarını ona göre ayarlar. Bu durum insanın iyi davranışlar geliştirmesini, bilinçli hareket etmesini sağlar. Onu düşünen, anlayan, anladıklarını yaşayan ve bunun için çaba gösteren bir birey haline getirir. Böylece Allah ile iletişimini güçlendirir.

• Kur'an'ın hayatımızdaki önemi nedir?

Kur'an, hayatı anlamlandırmamıza yardım eder. O, Allah'ın insanların mutlu olması için gönderdiği bir reçete gibidir. Çünkü insanı Allah yaratmıştır. Bir şeyi en iyi onu yapan bileceğine göre; insanın özelliklerini, onun nasıl mutlu olacağını, onun için nelerin faydalı, nelerin zararlı olduğunu en iyi bilen Allah'tır. Bu nedenle Kur'anıkerim insan için vazgeçilmez bir ihtiyaçtır. Kur'anıkerim, insanlar için bir rahmet, bir öğüt ve uyarıcı olan, kendisine tabi olanları doğru yola götüren ilahi bir kitaptır. (Bakara suresi, 185) O, doğruyu yanlıştan ayıran aydınlatıcı bir nur ve insanlar için bir müjdedir. (Nisa suresi, 174, Neml suresi, 2) Kur'an sözlerin en üstünü ve en güzelidir. Onda insanları dünyada ve ahirette mutluluğa ulaştırmayı amaçlayan öğütler bulunur. Aklı, bilimi, evrensel ilke ve değerleri öne çıkaran; insanı erdemli, dürüst ve güvenilir olmaya yönelten evrensel ilkeler yer alır. Kısaca Kur'an'ın insanın hayatını anlamlandırabilmesi için önerisi şudur: Oku, düşün, anla ve yaşa.

5.Teravih namazı

Teravih namazı Allah'ın hoşnutluğunu kazanmak için, ramazan gecelerinde kılınan sünnet bir namazdır. Peygamberimiz bu namazı kılmış ve Müslümanlara da kılmalarını öğütlemiştir.

• Teravih namazı ne zaman kılınır?

Yatsı namazından sonra, vitir namazından önce kılınır. Ülkemizde genelde yirmi rekât olarak kılınması bir gelenek haline gelmiştir. 

Teravih namazı ikişer veya dörder rekat olarak kılınabilir. İki rekat olarak kılındığı zaman sabah namazının sünneti, dört rekat kılındığı zaman ise ikindi namazının sünneti gibi kılınır. Teravih namazı cemaatle kılınabileceği gibi, yalnız da kılınabilir.

• Teravih namazının birlik ve beraberliğimize katkısı nedir?

Teravih namazı insanlar arasındaki sevgi, saygı, kaynaşma, dostluk ve arkadaşlık bağlarının kuvvetlenmesine katkı sağlayan önemli bir ibadettir.

...

TERAVİH NAMAZININ DÖRT REKAT OLARAK KILINIŞI
BİRİNCİ REKAT	İKİNCİ REKAT	ÜÇÜNCÜ REKAT	DÖRDÜNCÜ REKAT
1. Niyet	1.Besmele	1.Subhâneke	1.Besmele
2.Başlangıç Tekbiri	2.Fatiha	2.Besmele	2.Fatiha
3.Sübhâneke	3.Bir sure	3.Fatiha	3.Bir sure
4.Eûzü - Besmele	4.Rükû	4.Bir sure	4.Rükû
5.Fatiha	5.Secde(İki Defa)	5.Rükû	5.Secde(İki Defa)
6.Bir sure	6.I. Oturuş	6.Secde ( iki defa)	6.II. Oturuş
7.Rükû	a.Ettehiyyatü	Dördüncü rekata kalkış	a.Ettehiyyatü
8.Secde (İki Defa)	b.Salli - Bârik		b.Salli-Bârik
İkinci rekata kalkış	Üçüncü rekata kalkış		c.Rabbena
			7.Selam

6.Fitre 

Ramazan ayında Müslümanların yerine getirmeleri gereken ibadetlerden biri de fıtır sadakasıdır. Halk arasında buna "fitre" denir. Zekâttan ayrı olarak, zengin sayılan her Müslüman yılda bir kez muhtaç kimselere "fitre" verir. Fitre, zekâta göre daha küçük çaptaki bir yardımdır. Bunda belli bir yaşa gelmiş olma şartı aranmaz. Bir ailedeki bütün bireylerin fıtır sadakasını büyüklerinden biri verebilir. Fitre miktarı kişinin ekonomik düzeyine, maddi durumuna göre değişmektedir. Ülkemizde fitrenin miktarı her yıl müftülüklerce açıklanır.

Fitreyi ne zaman vermemiz gerekir?

Fitre bayram namazından önce verilir. Böylece fakir kimselerin bayram ihtiyaçlarına katkıda bulunulur.

Peygamberimiz Fıtır sadakasının önemini şöyle ifade etmiştir:

"Fıtır sadakası, oruçluyu yanılarak söylediği kötü sözlerin günahlarından temizler, yoksullar için bir azık olur. Kim onu bayram namazından önce verirse kabul edilmiş bir fitre sadakası olur. Bayram namazından sonra verirse normal bir sadaka olur."

Fitrenin önemi nedir?

Zekât, sahip olduğumuz malın, fitre de sağlık içinde bayrama ulaşmamızın şükrüdür. Fitreyi alan kişi bununla bayram ihtiyaçlarını karşılar. Böylelikle zenginler yoksulların bayram sevincine katkıda bulunmuş olurlar. Fıtır sadakası insanlar arasındaki sevgi, saygı, paylaşma, yardımlaşma ve dayanışma bağlarının kuvvetlenmesine katkı sağlayan önemli bir ibadettir. 

Konu hakkında öğrencilere slaytla birlikte bilgi vermeyi amaçladım.